سعدی شیرازی مطابق روایات اسلامی و به ویژه احادیث نبوی، پیامبر اسلام را نه‌تنها سرور مخلوقات که پیشوا و سرور پیامبران می‌داند و معراج او را به سبب چنین جایگاهی و قبول امانت الهی در ابلاغ پیام نهایی حضرت حق، خاص الخاص ترسیم می‌کند:

امام رُسُل، پیشوای سبیل

امین خدا، مهبط[۱] جبرئیل

شفیع الوری[۲]، خواجه بعث و نشر

امام الهدی، صدر دیوان حشر

کلیمی که چرخ فلک طور اوست

همه نورها پرتو نور اوست

شفیعٌ مطاعٌ نبیٌ کریم

قسیمٌ جسیمٌ نسیمٌ وسیم[۳]

یتیمی که ناکرده قرآن دُرُست

کتبخانة چند ملت بشست

چو عزمش برآهیخت شمشیر بیم

به معجز میان قمر زد دو نیم[۴]

چو صیتش[۵] در افواه دنیا فتاد

تزلزل در ایوان کسری فتاد[۶]

به لا[۷] قامت لات بشکست خُرد

به اعزاز دین آب عُزّی ببرد

نه از لات و عزّی[۸] برآورد گرد

که تورات و انجیل منسوخ کرد

شبی برنشست از فلک برگذشت

به تمکین و جاه از مَلَک درگذشت

چنان گرم در تیه قربت براند

که در سدره جبریل ازو بازماند ...

خدایت ثنا گفت و تبجیل کرد

زمین بوس قدر تو جبریل کرد

بلند آسمان پیش قدرت خجل

تو مخلوق و آدم هنوز آب و گل[۹]

تو اصل وجود آمدی از نخست

دگر هرچه موجود شد فرع توست

ندانم کدامین سخن گویمت

که والاتری زانچه من گویمت

تو را عز لولاک تمکین بس است

ثنای تو طه و یس بس است[۱۰]

چه نعت پسندیده گویم تورا

علیک السلام ای نبیّ الورا

[۱] محل فرود آمدن

[۲] شفاعت کننده مردم به مصداق حدیث نبوی: انا اول شافع و اول مشفع یوم القیامه و لافخر.

[۳] شافع و شفاعتگر، نافذ الحکم و مورد اطاعت، پیامبر و بزرگوار، قسمت کننده بهشت و جهنم و زیبارو و زیبا و نژاده (اصیل).

[۴] اشاره به معجزه شق القمر پیامبر (ص) دارد.

[۵] آوازه و شهرت

[۶] اشاره به معجزه تولد حضرت رسول (ص) و شکاف برداشتن کاخ کسری و خواب نوشیروان.

[۷] شعار لااله الا الله

[۸] دو بت از سه بت معروف مکه در زمان جاهلیت.

[۹] اشاره به حدیث نبوی: کنتُ نبیا و الآدم بین ماء و الطین: من پیامبر بودم قبل از اینکه حضرت آدم (ع) آفریده شده باشد.

[۱۰] اشاره به حدیث قدسی: لَوْلاکَ لَما خَلَقْتُ الْأَفْلاکَ: اگر تو نبودی افلاک (عالم وجود) را خلق نمی‌کردم.