ایرانِ عزتمند

بیاد شهید عزّت الله حضرتی

تبیین الگوی تصمیم‌گیری امام خمینی در پذیرش قطعنامه 598 بر مبنای فقه سیاسی

امام خمینی در جریان جنگ تحمیلی در ابتدا به دنبال نابودی کامل صدام بودند و این تصمیم‌گیری کاملا براساس نظام ارزشی و هنجاری امام بود و در واقع یک تصمیم‌گیری هنجاری به حساب می‌آمد. اما در مراحل بعدی جنگ، زماینکه جمهوری اسلامی از لحاظ تجهیزات نظامی و اقتصادی دچار کمبود گردید و وقتی که سران سیاسی و نظامی در دیدارهای خود با امام خمینی از این گونه مشکلات صحبت کردند و ادامه جنگ را به ضرر ایران دانستند امام خمینی براساس قاعده مصلحت و مشورت که برخاسته از فقه سیاسی بود، تصمیم گرفتند قطعنامه 598 را بپذیرند.

اواخر تیرماه 1367 خبر پذیرش قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل متحد از سوی جمهوری اسلامی ایران در رابطه با پایان یافتن جنگ ایران و رژیم بعث، در رسانه‌های خبری موج جدیدی ایجاد کرد و این خبر به سرعت همه جای جهان را درنوردید.

روز 29 تیرماه پیام مهم امام خمینی درباره قطعنامه در رسانه‌ها منتشر شد و ابعاد تازه‌ای را نمایان کرد. آنچه از مجموعه بیانات امام خمینی(ره) و نیز عمل ایشان در جریان پذیرش قطعنامه 598 برمی‌آید نشان دهنده تاثیر دو قاعده فقهی سیاسی «مصلحت» و «مشورت» است. با عنایت به این دو قاعده مشخص می‌شود امام خمینی در پذیرش قطعنامه 598، از رویکرد فقه سیاسی بهره برده است.

متن کامل یادداشت در ادامه مطلب »»»


برچسب‌ها: مبانی فقهی, قطعنامه 598, پایان جنگ, امام خمینی

نماینده در تراز انقلاب اسلامی از منظر امام خمینی(ره)

مجلس شورای اسلامی از جمله‌ نهادهای برآمده از نظام جمهوری اسلامی است که با رأی مردم سررشته تقنین و نظارت بر امور کشور را در اختیار دارد. حضرت امام خمینی(ره) بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی دیدگاه‌های بدیع و تازه‌ای درباره ویژگی‌ها و وظایف نمایندگان مجلس شورای اسلامی دارند که بازخوانی آن‌ها، جامعه را به برآمدن مجلسی در تراز انقلاب اسلامی رهنمون می‌کند. به اعتقاد ایشان نماینده تراز باید مردمی باشد؛ از بطن توده‌های مردم برآمده باشد؛ از دشمن هراسی به دل راه ندهد و خداترس باشد؛ دارای بینش و فهم سیاسی باشد؛ نماینده باید سیاست‌مدار و وقت‌شناس باشد تا بتواند قوانین و مقررات را با توجه به شرایط زمان و مکان و به لحاظ محکمات و متشابهات دینی ارائه و تصویب کند و با استقلال و حرّیت حق مردم را پیگیری نماید.

مجلس شورای اسلامی از جمله‌ نهادهای برآمده از نظام جمهوری اسلامی است که با رأی مردم سررشته تقنین و نظارت بر امور کشور را در اختیار دارد. حضرت امام خمینی(ره) بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی دیدگاه‌های بدیع و تازه‌ای درباره ویژگی‌ها و وظایف نمایندگان مجلس شورای اسلامی دارند که بازخوانی آن‌ها، جامعه را به برآمدن مجلسی در تراز انقلاب اسلامی رهنمون می‌کند.

نماینده تراز از نگاه حضرت امام خمینی(ره) چند ویژگی مهم و کلیدی دارد. مهم‌ترین عنصر در اندیشه حضرت امام(ره) آنست که نماینده باید از بطن توده‌های مردم باشد. به تعبیر دیگر نماینده باید سختی کشیده و پابرهنه باشد. کسی که حال و روز مردم را درک کرده و گذشته‌ای داشته که بر اساس آن بتواند برای محرومین تصمیم‌گیری کند. امام(ره) معتقد است کسی که زندگی فقیرانه‌ای داشته و حالا زندگی اشرافی دارد نمی‌تواند نماینده خوبی برای مردم باشد. لذا زندگی فعلی نماینده مجلس نیز باید زندگی ساده و در حد مردم عادی باشد.

از منظر امام، نماینده مجلس باید خداترس باشد و از دشمنان واهمه‌ای نداشته باشد. امام بر عدم ترس از دشمن تأکید ویژه‌ای دارند و می‌فرمایند اگر از دشمن نترسیدید می‌توانید برای مردم خود تصمیم درست بگیرید. تعبیر امروزی این جمله این است: راه نجات، دست دراز کردن به سوی آمریکا نیست.

یکی ازمهمترین ویژگی‌هایی که امام برای نماینده تراز برشمرده‌اند - تا نماینده بتواند مجلس را در رأس امور قرار دهد - داشتن بینش و فهم سیاسی دینی است. یعنی نماینده باید سیاست‌مدار و وقت‌شناس باشد تا مجلس وزن پیدا کند و در رأس امور قرار گیرد. قوانین و مقررات را با توجه به شرایط زمان و مکان و به لحاظ محکمات و متشابهات دینی بتواند ارائه و تصویب کند.

اصلا نگاه امام به مجلس و قوه مقننه نگاه تشریفاتی نبوده است. اوایل انقلاب قبل از تصویب قانون اساسی عده‌ای به امام گفتند در حال حاضر قوانینی نداریم، اجازه دهید عده‌ای از علما بیایند بر اساس شریعت قوانینی را تصویب نمایند. اما با پاسخ تاریخی امام مواجه شدند که فرمودند: رأی همه اعم از طلبه و کشاورز مهم است. امام(ره) با پیشنهاد این افراد به شدت مخالفت کردند چرا که اعتقاد داشتند تک تک مردم باید سرنوشت‌شان را خودشان مشخص کنند. این تأکید امام نشان‌دهنده اهمیت جایگاه مجلس و نمایندگان در اندیشه ایشان است. امام به هیچ‌وجه مجلس را تشریفاتی نمی‌دیدند.

علاوه براین حضرت امام(ره) تاکید فراوان بر ساختارمند کردن حاکمیت داشتند. در موارد متعددی مجلس مصوباتی را خلاف نظر ایشان تصویب نمود، عده‌ای که از نظر ایشان آگاه بودند به ایشان مراجعه کرده و خواستند امام(ره) به نوعی این دسته از مصوبات را وتو کنند. اما ایشان در پاسخ می‌فرمودند که ساختار قانونی رعایت شود؛ اگر این مصوبات ایرادی دارد باید از طریق شورای نگهبان بررسی و اصلاح گردد.

امام خمینی، آن پیر فرزانه با این دیدگاه واقعا مجلس را بر اساس شأنی که قانون اساسی برایش قائل شده، در رأس امور می‌دانستند. این که هر نماینده مجلس بعد از سوگند دیگر نماینده شهر خودش نیست و نماینده مردم کل کشور است و اختیار دارد که در تک تک شئون کشور اظهار نظر نماید. امام به معنای واقعی این مسئله را در ساختار جمهوری اسلامی تعبیه کردند و خودشان هم مؤمن به این قضیه بودند.

مبحث دیگر در رابطه با وکیل‌الدوله یا وکیل‌المله بودن است. این مسئله دولبه یک شمشیر است که گاهی دچار افراط و گاهی دچار تفریط می‌شود. برخی نظر حضرت امام را بر این مبنا می‌دانند که مجلس مجموعه‌ای از افرادی باشد که به هیچ وجه با دولت مستقر کنار نیایند و همیشه بین دولت و مجلس زد و خورد باشد. در نتیجه کشور با این شرایط هیچ وقت سر و سامان نخواهد داشت. از سوی دیگر عده‌ای می‌گویند ما باید نمایندگانی داشته باشیم که با دولت هماهنگ باشند تا کار کشور سامان گیرد، در مسیر همراهی با دولت مصوبات راحت‌تر به اجرا دربیاید و کار کشور سرعت پیدا کند. تاریخ جمهوری اسلامی هر دوی این‌ها را تجربه کرده است. مجلسی داشتیم که کاملا در دست دولت بود؛ مجلس دیگری هم بود که کاملا با دولت در حال ارّه دادن و تیشه گرفتن و منازعه به سر می‌برد. امام و رهبری نظرشان این نیست. اصل بر استقلال وکلای مجلس و مقامات دولت است. این از ولایت تبعیت کردن است و بارها و بارها بر آن تاکید شده که نماینده باید استقلال و حرّیت داشته باشد. نماینده اگر به یک وزیر و تشکیلات اداری وابسته شد عملا دیگر نمی‌تواند نماینده مردم باشد چرا که دائما در حال داد و ستد است. این نماینده اگر سؤالی می‌کند و یا تذکری می‌دهد آن‌ را ابزاری برای ستاندن داد مردم نمی‌داند. بلکه سؤالات و تذکرات این دسته از نمایندگان ابزاری برای داد و ستد با معاون پارلمانی فلان وزراتخانه است. این نماینده هرگز نمی‌تواند نماینده مردم باشد.

تیزبینی و رصد به‌موقع جامعه از ویژگی‌های نماینده مجلس است. از دیگر نکات مهم نمایندگی داشتن خوی مردمی و با مردم بودن می‌باشد. نماینده باید صدای مردم را در صحن مجلس خالصانه برساند و مطالبه کند. شاید نماینده به خاطر این مطالبه‌گری‌دنیا و آینده کاری‌اش به خطر بیفتد؛ آن کسی می‌تواند این کار را انجام دهد که به فکر آینده جلوتر یعنی آخرت باشد. مسئلی که حضرت امام(ره) همواره بر آن تاکید داشتند.

حسین شمسیان


برچسب‌ها: نماینده مجلس, انتخابات, امام خمینی, تراز انقلاب

شجاعت یکی از فضایل نفسانی است و از آن به عنوان بک صفت و اخلاق پسندیده یاد می شود. در منابع مختلف شجاعت را «قوت قلب در مصاف با دشمن و تحمل دشواری های آن» تعریف کرده اند. این صفت و ویزگی اخلاقی آنقدر حائز اهمیت و مهم است که به عنوان یکی ار مولفه های انتخاب رهبران بزرگ همواره مد نظر قرار می گرفته و یکی از مهمترین ویژگی های اولیاء خداوند شجاعت و شهامت بوده است. اما به راستی چگونه می توان این صفت را در خود تقویت کرد؟ 

یکی از مهمترین مولفه هایی که می تواند شجاعت را در انسان تقویت کند، نترسیدن از مرگ است، غالباً انسان در برابر از دست دادن دارایی های خود که مهمترین آنها «جان» است هراسان شده و تمام هستی حود را می بازند. امروزه نمونه های بسیاری در دنیا مشاهده می شود که ترس از دست دادن مال و دارایی و... باعث شده انسان ها به هرخفتی دچار و گرفتار شوند.

اگر ما ایمان داشته باشیم که خداوند حافظ ما بوده و تا لحظه موعود که مرگمان فراخواهد رسید هیچ عاملی نخواهد توانست بر ما آسبی وارد کند،آن گاه خود را در برابر حصاری امن دیده و خواهیم توانست منویات حسنه ی خود را بدون هیچ ترس و واهمه ای پیاده کنیم. امام علی علیه السلام در خطبه ی 62 نهج البلاغه می فرمایند: 

«من از سوى خدا سپر محکمى دارم که مرا از حوادث حفظ مى کند، و هنگامى که اجلم فرا رسد اين سپر الهى از من دور مى شود، و مرا تسليم حوادث مى کند، در آن هنگام نه تير خطا مى رود و نه زخم بهبودى مى يابد (ولى امروز وحشتى ندارم)» (خطبه 62 نهج البلاغه)

اين تعبير، اشاره به يک واقعيت است و آن اينکه تا اجلِ نهايى انسان فرا نرسد از دنيا نمى رود;بنابراين تعيين اجل از سوى خداوند، به اين مفهوم است که اراده او بر اين قرار گرفته که فلان کس، تا فلان زمان باقى بماند و بى شک هيچ چيز در برابر اراده حقّ مقاومت نخواهد کرد. لذا مسأله اجل الهى را مى توان يک سپر محکم در برابر حوادث دانست. شبيه همين معنا کراراً در «نهج البلاغه» در کلمات قصار آمده است. خداوند در آيه يازده سوره «رعد» مى فرمايد: «لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللّهِ; براى انسان مأمورانى هستند پى در پى، که از پيش رو و از پشت سر، او را از حوادث مختلف حفظ مى کنند». (سوره رعد 11)

البته این بدان معنا نیست که انسان مواظب خود نباشد و بی گدار به آب بزند، مقصود از بیان این آیات و سخنان انتقال این مفهوم و گزاره است که انسان نباید از ترسِ مرگ، عزت و شرف خود را به باد دهد، بلکه می بایست در شرایط حساس و خطرناک با توکل بر خداوند در برابر مشکلات و دشمنان ایستادگی کند چرا که به فرموده مولی الموحدین پيروزى، با دور انديشى و اراده پايدار به دست مى آيد. (ميزان الحكمه جلد 12 ص371)

والسلام علی من اتبع الهدی


برچسب‌ها: شجاعت, نترسیدن از مرگ, نهج البلاغه, امام علی علیه السلام

ما خودمان می‌خواهیم خودمان را اداره کنیم، [کشور] باید اینطور تربیت بشود حالا، باید تصفیه بشود از این مغزهای پوسیده‌ای که عاشق آمریکا هستند و عاشق غرب هستند، باید تصفیه بشود از این موجودات.

صحیفه امام؛ ج۱۰؛ ص۳۹۲ | قم؛ ۷آبان۱۳۵۸

گزیده ای از کلام امام علل جنگ و هویت ما در جنگ تحمیلی (جنگ جنگ تا پیروزی)

‏‏‏‏ایستادگی طولانی در جنگ‏
‏‏حالا فرض کنید که این نوکر بدبخت، این صدام بدبخت، که ملت‏‎ ‎‏خودش را به تباهی دارد می کشد و آنقدر به ملت خودش دارد تحمیل‏‎ ‎‏می کند، این هم یک حملۀ مذبوحانه ای کرده است. ما هم صبر داریم و‏‎ ‎‏[‏‏هم‏‏]‏‏ حوصله داریم. ملت ما پنجاه شصت سال، جوانهای ما تا‏‎ ‎‏چشمشان را باز کردند، زیر یوغ این مسائل و این مصایب بودند.‏‎ ‎(صحیفه امام ، ج13، ص314-315)

‏‏عادت داریم ما به زحمت کشیدن. جوانهای ما عادت دارند به این‏‎ ‎‏زحمتها. حالا که خودشان را یافتند و مستقل می دانند، با تمام قدرت،‏‎ ‎‏بیست سال هم این جنگ طول بکشد ما ایستاده ایم.(‏‏صحیفه امام ، ج15، ص27)

‏... به ادامه مطلب مراجعه کنید.

جنگ تا رفع فتنه از عالم

امام می‌گفتند جنگ تا رفع فتنه از عالم؛ دیگران می‌گفتند جنگ جنگ تا پیروزی

«امام بزرگوار، در مقابل واقعیّتها چشم خود را نبست، امّا کوتاه هم نیامد، راهبرد را فراموش نکرد. ببینید وضعیّت امام را، زندگى امام را، شعارهاى امام را؛ امام بزرگوار همان کسى است که در مورد مسئله رژیم صهیونیستى از هیچ کس تقیّه نکرد؛ اینکه رژیم صهیونیستى یک غدّه‌ى سرطانى است و باید از بین برود، این حرف امام است. در قبال شرارتهاى قدرت مستکبر و مداخله‌گر آمریکا هیچ تقیّه‌اى و ملاحظه‌اى نکرد؛ اینکه آمریکا شیطان بزرگ است، این حرف امام است. اینکه حمله‌ جوانان مسلمان و دانشجویان مسلمان به سفارت آمریکا و تصرّف ابزارها و مدارک جاسوسى آنها را امام انقلاب دوّمى دانست که شاید از انقلاب اوّل مهم‌تر است، این حرف امام است؛ اینها حرفهاى امام است، اینها روشهاى امام است.»

در قضیّه‌ى جنگ، اینکه فرمود: «جنگ تا رفع فتنه، این حرف امام است؛ دیگران می‌گفتند جنگ جنگ تا پیروزى، امام فرمود جنگ تا رفع فتنه. این ایستادگی‌ها بود که پایه‌ى این نظام را مستحکم کرد.»

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با اعضای مجلس خبرگان در 14 شهریور 1392


برچسب‌ها: دفاع مقدس, امام, رهبری

درنگی در انتساب راهبرد «جنگ جنگ تا رفع فتنه از عالم» به امام خمینی

در رویارویی اندیشۀ برخی از فرماندهان سپاه با حجت الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی فرماندۀ قرارگاه مرکزی خاتم النبیاء (ص)، دربارۀ راهبرد انتخابی در جنگ تحمیلی عراق بر ایران، آنان چنین استناد کرده اند که راهبرد مورد نظر امام خمینی "«جنگ جنگ تا رفع فتنه از عالم» بوده در حالی که راهبرد آقای هاشمی رفسنجانی «جنگ جنگ تا یک پیروزی» بوده است. آنان می گویند آقای هاشمی با انتخاب این راهبرد، نیروهای مسلّح را در جنگ به اندازه ای پشتیبانی می کرده که نظامیان موفق شوند یک منطقۀ استراتژیک از عراق را تصرف کنند تا ایشان از مسیر دیپلماسی، ایران را به اهداف تعیین شده در جنگ برساند و به آن خاتمه دهد؛ در حالی که آنان به دنبال ادامۀ جنگ تا سرنگونی صدام بوده اند. از جمله سرلشکر محسن رضایی فرماندۀ کل سپاه در این باره می گوید: حسرت ساقط کردن صدام هنوز بر دل من مانده است؛[1] این تعارض در راهبرد انتخابی، موجب شده ایران برنامه ای کامل برای پیروزی بر ارتش بعث عراق نداشته باشد و ناکامی نظامیان در جنگ و پذیرش قطع نامه 598 به اتخاذ آن راهبرد مربوط بوده است.

این مقاله درصدد بررسی آن است آیا از سال 1363 به بعد، راهبرد امام خمینی در جنگ تحمیلی، «جنگ جنگ تا رفع فتنه از عالم» بوده یا ایشان چنین راهبردی نداشته اند؟

متن کامل مقاله در ادامه مطلب ...

این مقاله صرفاً جهت مطالعه پبشنهاد گردیده و مطالب آن به طور کامل مورد تأیید نبوده و برخی مطالب آن محل تردید و  نقد است.

نحوه دریافت رمز پویا (رمز دوم یکبار مصرف) از تمام بانک‌ها

از ابتدای دی ماه سال جاری، انجام تراکنش‌‌های بانکی و پرداخت‌های آنلاین در راستای بالا بردن سطح امنیت صرفا با استفاده از رمز پویا (رمز یکبار مصرف) امکان‌‌پذیر خواهد بود. برای دریافت رمز یکبار مصرف باید با همراه داشتن مدارک شناسایی خود به یکی از شعب بانک مورد نظر مراجعه کرده و مراحل دریافت رمز پویا را انجام دهید. در ادامه اطلاعات بیشتر جهت نحوه فعال‌سازی رمز پویا برای شما ارائه می‌شود.

بانک ملی ایران

روش اول: این بانک سامانه ۶۰ را معرفی کرده تا کاربران بتوانند با استفاده از کدهای USSD و علاوه بر آن با بهره‌گیری از نرم‌افزار هوشمند، رمز یک بار مصرف خود را دریافت کنند. شما می‌توانید نرم‌افزار ۶۰ را دانلود کرده و با راهنمای فعالسازی آن سرویس ۶۰ ثانیه خود را فعال کنید. برای فعال‌سازی نرم‌افزار ۶۰ باید با یکی از سه روش مراجعه به سامانه بام، مراجعه به دستگاه‌های کیوسک و یا دستگاه‌های خودپرداز فعالسازی اولیه را انجام دهید و پس از آن رمز پویا برای شما در هر بار مراجعه به اپلیکیشن ۶۰، تولید خواهد شد.

روش دوم: برای فعالسازی به روش USSD نیز می‌توانید با شماره‌گیری کد *۷۳۷*۶۰# کلیه عملیات ثبت‌نام اولیه، فعالسازی و تولید رمز را با این سامانه انجام دهید. این روش نیازی به اینترنت، گوشی هوشمند و نصب نرم‌افزار ندارد. در این مرحله پس از ثبت نام،...


برچسب‌ها: رمز پویا, رمز یکبار مصرف

مهر عدم تایید بر ادعای لابی سعودی

دبیر کل سازمان ملل متحد روز سه‌شنبه ۱۹ آذرماه در گزارشی به شورای امنیت اعلام کرد که قادر نیست به‌طور مستقل تایید کند موشک‌ها و پهپادهای مورد استفاده در حمله به تاسیسات نفتی عربستان در شهریور منشأ ایرانی داشته‌اند. آمریکا، کشورهای اروپایی و عربستان سعودی تاکنون تاکید داشته‌اند که شواهد روشن و قانع‌کننده‌ای وجود دارد که ایران پشت حملات به تاسیسات نفتی آرامکو در سپتامبر ( ۲۳ شهریور) بوده است که تولید نفت سعودی را ۵۰ درصد کاهش داد. ایران این اتهام را رد کرده، اما حوثی‌های یمن مسوولیت این حملات را به عهده گرفته‌اند.

آنتونیو گوترش گفت کارشناسان و بازرسان سازمان ملل بقایای سلاح‌های مورد استفاده در حمله به تاسیسات نفتی عفیف در ماه مه، فرودگاه بین‌المللی «ابها» در ماه ژوئن و اوت و حمله به تاسیسات نفتی در بقیق و میدان نفتی خریص در سپتامبر را مورد بررسی قرار داده‌اند. دبیرکل سازمان ملل تاکید کرده است، در برهه زمانی فعلی،(سازمان ملل) قادر نیست به‌طور مستقل تایید کند که موشک‌های کروز و هواپیماهای بدون سرنشینی که در این حملات مورد استفاده قرار گرفته‌اند،منشأ ایرانی داشته‌اند....


برچسب‌ها: ایران, آرامکو, سعودی, آمریکا

اولویت با امنیت است یا اعتراض؟

نکته‌ای که باید در این رابطه مورد توجه قرار داد، این است که گاهی ما در شرایط ثبات و نظم مستقر به رابطه اعتراض و امنیت می‌پردازیم و گاهی در شرایط غیر‌عادی و انقلابی این موضوع را مدنظر قرار می‌دهیم. در شرایط عادی و نظم مستقر باید بین اعتراض و امنیت جامعه رابطه و تناسبی برقرار کرد؛ یعنی هیچ منافاتی وجود ندارد که امنیت جامعه برقرار باشد و از سوی دیگر اعتراض‌هایی به برخی سیاست‌ها و رفتارها هم صورت بگیرد. رویکردی که می‌تواند در اعتراض‌های قانونی و مسالمت‌آمیز در محل‌های تعریف شده نمود پیدا کند.

در همین راستا دولت مقرر کرده است که بر اساس اصول قانون اساسی جایگاه‌هایی برای انجام اعتراضات تعریف شود تا اعتراض‌های عمومی در این محل‌ها ظهور و بروز داشته باشند. هر چند تحقق این مهم منوط به آن است که نهاد‌های ذی‌ربط نیز با رویکردی گشوده و باز با این موضوع مواجه شوند. یعنی اگر جماعتی خواستند اعتراض خود را در قالب نشست و تجمع نشان دهند با انواع موانع روبه‌رو نشوند. اما این یک طرف ماجراست؛ یعنی اگر حاکمیت فاقد این گشودگی نسبت به اعتراض‌ها باشد، ممکن است اعتراض‌های آرام و مدنی تبدیل به رویکردی خشونت‌آمیز و ناآرام شود؛ این یک گزاره جامعه‌‌شناختی است. بنابراین باید گفت اگر دولت و مجموعه حاکمیت نسبت به اعتراض‌ها با گشودگی و سعه‌صدر برخورد کنند، مسلم است که میان امنیت و اعتراض یک تناسبی برقرار خواهد شد. در شرایط کنونی باید گفت ما زمینه ایجاد اعتراضات مسالمت‌آمیز را داریم به این معنا که اجازه بروز اعتراض فراهم شده است و در برخی موارد هم مکان‌هایی برای انجام این اعتراضات فراهم می‌شود اما در اینجا لازم است که ملاحظه‌ای را در نظر گرفت و آن، اینکه فقط صرف اجازه دادن برای بیان اعتراض کافی نیست؛ بلکه باید گوش شنوایی هم برای آن و برابر این اعتراض‌ها پاسخی قانع‌‌کننده نیز وجود داشته باشد؛ در این راستا دست‌کم در سال‌های اخیر شاهد بودیم که هر پیمایشی صورت گرفت، چه وقتی مساله ازدواج مطرح بود، چه زمانی که موضوع انتخابات مورد بحث بود، شهروندان از نارضایتی خود نسبت به وضعیت معیشتی‌شان سخن گفتند. اما با وجود اینکه بارها و بارها شهروندان از نارضایتی‌های خود گفته‌اند، اقدامی شایسته جهت رفع این نارضایتی‌های اقتصادی صورت نگرفت. بنابراین باید این واقعیت را بپذیریم که حاکمیت نسبت به این شکاف‌های درآمدی اعتنای لازم را نکرده و در نتیجه این مشکل همچنان به قوت خود باقی مانده است. حال در چنین شرایطی یک‌شبه تصمیم گرفته می‌شود، قیمت بنزین 3 برابر شود با یک سهمیه محدود که قیمت آن نیز 50 درصد اضافه شده است. شاید برخی اقشار دارای وضعیت مالی متوسطی باشند که فشاری متوجه آنها نشود اما این یک واقعیت است که بخش قابل ‌توجهی از خانوارهای ما دارای وضعیت اقتصادی خوبی نیستند و این افزایش قیمت می‌تواند معیشت آنها را به خطر بیندازد.

مسلم است که این رفتار و تصمیم یک‌شبه به جامعه شوک وارد می‌کند و این طبیعی است که واکنش‌هایی را در بر داشته باشد. واکنش‌هایی که طبیعتا در قالب اعتراض ظهور و بروز یافته و در این میان هستند کسانی که با سوءاستفاده از این اوضاع، دست به تخریب اموال عمومی می‌زنند.

نباید این نکته را فراموش کنیم افرادی که می‌خواهند به تخریب اموال عمومی بپردازند، نمی‌توانند هیچ‌گاه بی‌مقدمه این کار را انجام دهند و این زمینه‌سازی از همان شوک اولیه نشات می‌گیرد. البته این شرایط را نمی‌توان شرایطی غیرعادی و انقلابی دانست؛ دلیل این ادعا هم آن است که انقلاب‌ها نیاز به عقبه تاریخی، جنبش‌های مستمر و از همه مهم‌تر رهبری هدایت‌‌کننده دارند اما در وقایع اخیر هیچ نشانی از این موارد نیست. بنابراین این حوادث ناشی از همان شوکی بود که پیش از این به آن اشاره شد و می‌توان گفت که کاش این شوک صورت نمی‌گرفت؛ به عبارت دیگر اگر عزمی برای این‌ کار وجود داشت، بهتر بود این تصمیم به تدریج اتخاذ و اجرا می‌شد تا چنین ضربه‌ای را هم به دنبال نداشته باشد.

اما در نهایت پرسش اینجاست که اولویت با امنیت است یا اعتراض! برای پاسخ به این پرسش باید گفت اگر جامعه‌ای، جامعه مستقر نباشد، به این معنا که نظم اولیه‌ای در آن وجود نداشته باشد؛ اساسا حکومتی وجود ندارد که اعتراضی شکل بگیرد. بنابراین ثبات سیاسی شرط لازم است اما شرط کافی نیست. به عبارت دیگر اگر قرار باشد اولویت‌بندی صورت بگیرد باید گفت امنیت مرحله اول است تا عدالت و آزادی به سرانجام برسد اما گام نهایی امنیت نیست؛ به عبارت ساده‌تر باید گفت امنیت برای امنیت نیست، بلکه امنیت برای رفاه است.

عماد افروغ

«دیکتاتوری یا مردم‌سالاری؟»

پاسخی به شبهات مطرح‌شده پیرامون رهبری در نظام دینی

کتاب دیکتاتوری یا مردم‌سالاری؟ با موضوع پاسخی به شبهات مطرح‌شده پیرامون رهبری در نظام دینی به همت اندیشکده برهان منتشر و روانه بازار نشر گردید.

این کتاب که از مجموعه کتاب های رویش اندیشه و حاصل تلاش جمعی از پژوهشگران اندیشکده برهان است در ۴۹ صفحه و در ۵ گفتار، از سوی انتشارات دیدمان به زیور طبع آراسته گردیده است.

«شبهه پیرامون صلاحیت و توانایی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای برای رهبری»، «مخالفت با نظام و رهبری به بهانه حق انتقاد از حاکم دینی»، «دور باطل یا مغالطۀ دور؟!»، «آیا ولایت‌فقیه همان دیکتاتوری است؟» و «آیا نظارت شورای نگهبان انتخاب را دومرحله‌ای می‌کند؟» عناوین گفتارهای ۵ گانه این کتاب هستند.

اعلام رسمی عراق به عنوان آغازگر جنگ تحمیلی

حدود سه سال و نیم پس از پایان جنگ عراق علیه ایران و یازده سال پس از آغاز جنگ تحمیلی، در تاریخ ۱۸ آذر ماه سال ۱۳۷۰ آقای خاویر پرز دکوئیار دبیر کل سازمان ملل رسما عراق را به عنوان کشور آغازگر جنگ با ایران معرفی کرد. از روزی که جنگ شروع شد یکی از خواسته‌های ایران از جامعه بین الملل، اعلام رسمی عراق به عنوان دولت متجاوز و تن دادن این کشور به آثار حقوقی ناشی از شروع جنگ بوده است. حتی در همان هفته اول جنگ که ضیاءالحق رئیس جمهور پاکستان به همراه حبیب شطی دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی برای تلاش جهت آتش بس به تهران آمدند و با امام خمینی دیدار کردند، خواسته ایران آن بود که آنها در رسانه های جمعی اعلام کنند که عراق، جنگ را شروع کرده است تا راهی برای آتش بس باز شود، ولی آنها امتناع کردند. به هر حال نه دولت عراق که جنگ را شروع کرده بود، خود را عامل و آغاز کننده جنگ معرفی می‌کرد و نه دولت های بزرگ حاضر بودند رسما اعلام کنند که جنگ را صدام حسین بر ایران تحمیل کرده است و نه شورای امنیت سازمان ملل در طول دوره جنگ، حاضر شد موضع بیطرفانه و درستی در مسائل جنگ اتخاذ کند. همین امر باعث شد تا جنگ به مدت ۸ سال ادامه یابد و تلفات و خسارات زیادی برای دو کشور ببار آورد.

در آن زمان در تبلیغات دولت بعثی عراق و کشورهای مخالف ایران سعی می‌شد که نشان دهند که شعارهای انقلاب اسلامی که خواهان الگوگیری ملت های تحت ستم از شیوه مردم ایران در مبارزه با استبداد برای رهایی و آزادی خود از حاکمیت دیکتاتورها بوده است، علت شروع جنگ بیان شود. به هر حال این وضعیت ادامه یافت تا آن که امام خمینی با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل در ۲۷ تیر ماه سال ۱۳۶۷ راه را برای خاتمه جنگ باز کردند. از آن زمان به بعد ایران پیگیر اجرای بندهای این قطعنامه از جمله بند مربوط به مشخص شدن کشور آغاز کننده جنگ بود.

زمان گذشت تا آن که صدام حسین در ۱۱ مرداد ماه سال ۱۳۶۹ به کشورهای کویت و عربستان حمله کرد و سر زمین کویت را به طور کامل اشغال کرد و آن را استان نوزدهم عراق خواند. از این زمان بود که ورق برگشت و قدرت های حامی صدام از عراق روی برگرداندند و جمهوری اسلامی توانست مسائل مربوط به جنگ از جمله موضوع تعیین متجاوز را دنبال کند. دو سال پس از حمله عراق به کویت، دبیر کل سازمان ملل متحد به منظور اجرای بندهای ۶ و ۷ قطعنامه ۵۹۸، درروز ۲۳ مرداد ماه ۱۳۷۰ برابربا ۱۴ اوت ۱۹۹۱ نامه‌ای به کشورهای ایران و عراق نوشت و از آنها خواست که ادله خود را برای معرفی کشور آغاز کننده جنگ اعلام نمایند. این درخواست با تمسخر دولت عراق مواجه شد و این کشور یک پاسخ شکلی و غیر محتوایی در ۴ شهریور ۱۳۷۰ برابر با ۲۶ اوت ۱۹۹۱ به همراه مدارک خود به دبیرکل سازمان ملل ارائه داد. اما جمهوری اسلامی ایران مدارک مستند و مستدلی در حد یک کتاب را در ۲۴ شهریور ماه ۱۳۷۰ برابر با ۱۵ سپتامبر ۱۹۹۱ به دبیر کل سازمان ملل ارائه کرد.

مستندات ایران تکیه بر ماده ۵۱ منشور ملل متحد مبنی بر دفاع مشروع داشت. دبیرکل سازمان ملل متحد پس از مشاوره با گروهی از کارشناسان خبره‌ای که خود آنها را انتخاب کرده بود و نیز مطالعه سندهای ایران و عراق، این سندها را در اختیار یک گروه بی طرف قرار داد. پس از اظهار نظر گروه کارشناسان مستقل، در نهایت در تاریخ ۱۸ آذر ماه سال ۱۳۷۰ برابر با ۹ دسامبر ۱۹۹۱ دبیر کل سازمان ملل نظر خود را مبنی بر این که عراق، آغازگر جنگ بوده است، طی یک گزارش رسمی در ۹ بند به شورای امنیت سازمان ملل اعلام نمود. دربند ۶ گزارش دبیر کل سازمان ملل آمده است: "رویداد برجسته‌ای که تحت عنوان موارد نقض حقوق و مقررات بین المللی در بند ۵ این گزارش بدان اشاره کردم، همانا حمله ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰ علیه ایران است که بر اساس منشور سازمان ملل متحد، اصول ۲ قوانین شناخته شده بین المللی یا اصول اخلاقی بین المللی قابل توجیه نیست و موجب مسئولیت مخاصمه است".

وی در بند ۷ گزارش آورده است: "حتی اگر قبل از شروع مخاصمه، برخی تعرضات از جانب ایران به خاک عراق صورت گرفته باشد، چنین تعارضاتی نمی‌تواند توجیه کننده تجاوز عراق به ایران که اشغال مستمر خاک ایران را در طول مخاصمه در پی داشت باشد. تجاوزی که ناقض ممنوعیت کاربرد زور است که یکی از اصول آمره حقوق بین الملل است". البته دبیرکل سازمان ملل در پایان گزارش خود در بند ۹ به این نکته هم که خواست عراق بود، اشاره کرده است که:" از دید من به نظر نمی‌رسد تعقیب بند ۶ قطعنامه ۵۹۸ هدف مفیدی را برای صلح در بر داشته باشد".

به هر حال شورای امنیت سازمان ملل می‌بایستی گزارش دبیرکل را تصویب کرده و به صورت رسمی عراق را به عنوان متجاوز اعلام می‌کرد که چنین اقدامی صورت نگرفت. در مجموع می‌توان گفت که اظهار نظر و گزارش دبیرکل سازمان ملل به صورت رسمی تجاوز نظامی عراق به ایران را در اسناد رسمی و در افکار عمومی ثبت کرد، ولی باعث نشد که ایران بتواند خسارات خود را از عراق مطالبه و دریافت نماید.

اگر به رفتاری که شورای امنیت سازمان ملل با تجاوز عراق به کویت با حمله ارتش عراق به سر زمین ایران انجام داد توجه کنیم در می‌یابیم که از همان روز اول اشغال کویت، شورای امنیت سازمان ملل.

عراق را متجاوز اعلام کرد و لشکرکشی عراق به کویت را محکوم کرد و خسارات مستقیم و غیر مستقیم کویت از این تجاوز را برآورد کرد و تا دلار آخر آن را از عراق دریافت کرد. اما چون قدرت های بزرگ سر ناسازگاری با ایران را داشتتند و ایران هم روابط بین المللی درستی ندارد، هنوز هم نتوانسته است خسارات جنگ را از عراق دریافت کند و حتی با تحریک دولت های خارجی ساختمان های دیپلماتیکش در عراق از جمله در کربلا و نجف هم امنیت ندارند.
فاعتبروا یا اولی الابصار

سردار حسین علایی

تاریخ انتشار: ۱۸ آذر ۱۳۹۸ - 09 December 2019

دو مبنا برای تحلیل رفتار رهبر انقلاب

تشخیص بین خوب و بد در بسیاری مواقع دشوار نیست اما بین دو خوب، تشخیص خوبتر و بین دو بد تشخیص بدتر نیازمند تدبیر است.تدبیر یعنی ژرف نگری و دیدن لایه های زیرین و پایان کار یک تصمیم یا یک رویداد.

____________________________________________________________

«مهدی فضائلی» در یادداشتی نوشت: بدنبال ماجرای سهمیه بندی اخیر بنزین و بدلایلی از جمله اجرای بد آن وقایعی پیش آمد که رهبرانقلاب اسلامی لازم دیدند به سرعت اعلام نظر کنند.

ورود سریع ایشان و دفاع از کلیت این تصمیم (نه جزئیات آن) پرسش هایی را ایجاد کرد که این یادداشت تلاش می‌کند با توضیحاتی پاسخ برخی از این پرسش ها را در مجال محدود یک یادداشت مطبوعاتی و در حد فهم نویسنده بیان کند.

فهم و تحلیل منطق رهبری مبانی متعددی دارد که در این یادداشت به دو مبنا اشاره می‌کنم.

نخستین نکته برای فهم رفتار و مواضع رهبر انقلاب این است که بدانیم و باور کنیم ایشان در جایگاه یک رهبر الهی و همانند امام خمینی(ره) در پی انجام تکلیف الهی خویش است. وقتی تکلیف الهی رهبر با معیارهای امثال ما که معمولا" آغشته و آلوده به حب و بغض های شخصی و تمایلات و منافع سیاسی و جناحی است بخواهد سنجیده شود معلوم است که انطباق پیدا نمی‌کند و برخی از پرسش ها ناشی از این اختلاف مبناست! او بدنبال تکلیف الهی خویش است و برخی بدنبال تسویه حساب ها و یا بهره برداری های سیاسی در انتخابات های پیش رو و عده ای دیگر هم که باید پاسخگوی این تصمیم و نحوه اجرای آن باشند یک مرتبه دوز ولایت شان بالا رفته و پی در پی در اظهاراتشان از توافق رهبری با این تصمیم می‌گویند!

دومین مبنا در رفتار و مواضع رهبر حکیم انقلاب اشراف و احاطه ایشان به مسائل کشور، منطقه و جهان است.این اشراف، رفتار مدبرانه ای را در پی دارد که افراد فاقد آن متوجه فلسفه و چرایی آن تدبیر نمی شوند.

تشخیص بین خوب و بد در بسیاری مواقع دشوار نیست اما بین دو خوب، تشخیص خوبتر و بین دو بد تشخیص بدتر نیازمند تدبیر است. تدبیر یعنی ژرف نگری و دیدن لایه های زیرین و پایان کار یک تصمیم یا یک رویداد.

چنین قوه تدبیری برای مدیریت های عالی و کلان از اهمیتی به مراتب بیشتر برخوردار است و تشخیص نادرست ممکن است جبران ناپذیر باشد.

به یاد بیاوریم که حضرت آیت الله خامنه ای در آذر سال ۹۷ با اشاره به طراحی آمریکایی ها برای تابستان داغ در ایران فرمودند: «... به کوری چشم آنها تابستان امسال یکی از بهترین تابستان‌های سال بود... من هم به ملّت عزیزمان عرض می‌کنم این بیداری را حفظ کنید؛ اینکه اینها گفتند در سال ۹۷ ما چنین می‌کنیم، چنان می‌کنیم، و نقشه‌هایی را برای جمهوری اسلامی ابراز کردند -یعنی در واقع نقشه‌شان لو رفت- این ممکن است فریب باشد؛ ممکن است جنجال را برای سال ۹۷ بکنند، نقشه را برای سال ۹۸ بکشند.» ایشان حدود بیست روز قبل از این وقایع یعنی در تاریخ۹۸/۸/۸ نیز در مراسم دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه‌های افسری ارتش هشدار فتنه ای که در راه است را داده بودند!

اگر تشخیص رهبر حکیم انقلاب این بوده که این همان فتنه است یا می تواند به همان فتنه منجر بشود طبیعی است که باید به سرعت و تا غبارها غلیظ نشده وارد عمل شوند و جلوی آنرا بگیرند خصوصا" با توجه به تجربه فتنه های گذشته.

اگر با این دو مبنا، ورود رهبر انقلاب به ماجرای اخیر را بررسی و تحلیل کنیم بسیاری از پرسش ها پاسخ خود را خواهند یافت.
و نکته پایانی اینکه موضع رهبر انقلاب در این ماجرا ممکن است ناگفته هایی هم داشته باشد که چه بسا در زمان مناسبش آشکار شود!

 

خواهرم!

اگر زیبایی گیسوانت عنوانی است که در شعرها ستایش می شود،حجب و حیای تو عنوانی است که در قرآن ستایش و تاکید شده است.